Sabunun ana maddesi NaOH yani sodyum hidroksit tir
A- MALZEMELER: (1) en ucuzundan zeytinyağı; (2) su; (3) sud kostik (NaOH, yani sodyum hidroksit); (4) termometre; (5) sabun kalıpları (6) çelik tencere (6-lt.lik); (7) bir su bardağı (ölçek olarak) (8) tahta yemek kaşığı ve mikser (Dikkat: blender değil!, mikser).
B- YAPIM:
1- Çelik tencereye 6 bardak su koy. İçine yavaş yavaş 1 bardak NaOH'ı karıştıra karıştıra ekle. (Çok dikkat et, hepsini bir kerede döküverme) Exotermik reaksiyonla kendi kendine ısınıverir bu karışım. Bunun 40C.ye düşmesini bekle.
2- 3 bardak Zeytinyağını ayrı bir kapta 40 C.ye ısıt.
3- kostik 40 C.ye düşünce, 40C.deki yağı yavaş yavaş tahta kaşıkla karıştıra karıştıra çelik tenceredeki kostiğe dök. Kaşığı bırak, mikserle minimum 10 dakika düşük devirle karıştır. Etrafa sıçratma sakın. Hele gözüne cildine gelmesin, gelirse bol suyla yıka. 10 dak. sonra bırak; bundan sonra her 5-10 dakikada bir mkserle 1-2 dakika süreyle yine karıştır.
4- Bu aralıklı karıştırma işine, karışım koyu boza veya muhallebi kıvamına gelene kadar devam et. Kaşıkla yardığın zaman kaşık izi kalıyorsa olmuş demektir. Bu karıştırma işlemleri sırasında 40 C.yi muhafaza etmen gerek Termometre ile kontrol et, gerekirse ben-mari uygula, daha rahat edersin. 3-5 derecelik sıcaklık farkları işi bozmaz.
5- Çelik tencereyi bir battaniyeye sar (tıpkı yoğurt yapar gibi) ve 24 saat beklet. Bu sürede açıp bakma ne oluyor diye.
6- 24 saat sonra çıkar, kalıplara dök. Kalıplarda 2-3 gün beklet.
7- Sabunları kalıptan çıkar, havanacak şekilde bir tel ızgara üstünde 2 ay beklet. Üstü beyaz toz yapabilir, meraklanma, bu sodadır. Fırçalayınca gider.
Not: 1-arap sabunu dediğimiz jel sabun isterseniz NaOH yerine KOH, yani potasyum hidroksit kullanırsınız. Kalıba da gerek yoktur o zaman.
2- Kalıplara döktükten sonra bütün kap-kacağı sıcak sabunlu sularla yıka.
3- Kalıp için en pratik yol şu: Yarım metre boyunda 70 veya 100 mm. çapında Fırat atık su borusu al, borunun bir ucunu kapayarak malı buna dök. 2-3 gün sonra bir ucundan itince öbür taraftan sabun çıkar. Bunu istediğin kalınlıkta dilimlersin.
Sabun 2. Dünya Savaşı sonnrasına kadar kazan kaynatma yöntemi ile yapılırdı. Ülkemizin bazı kesimlerinde hala uygulanmakta olan bu yöntemde yağlar bir tuz yatağının üzerinde kaynatılır ve suda çözülmüş sodyum ya da potasyum hidroksit eklenerek sabunlaşma reaksiyonu elde edilir.
Bu yöntem ülkemizin kırsal kesimlerinde, evde kullanılmış yağları, zeytin, pamuk gibi endüstriyel yağ bitkierinin posalarında kalan ve çoğunlukla kimyasal solventlerle çıkarılan yağları, sabuna çevirerek değerlendirme amacı ile kullanılmaktadır. Çoğunlukla dededen kalma formüller ve uygulamalarla gerçekleştirilen bu yöntem sonucu elde edilen sabun, çamaşır sabunu olarak kullanılır. Vücut temizliği için pek elverişli değildir.
Kontrollü ve güvenli sabun yapımı için devamlı laboratuvar denetimi ve mekanik sabunlaştırıcılar gereklidir. Yüksek kapasiteli sabun üretiminde bu işlemler bir üretim bandı şeklindedir.
Önce yağlar gerekli dozda alkali eklenerek, gerekli ısı altında uzun süre karıştırılırlar ve sabunlaşma reaksiyonu tam olarak gerçekleştirilir. Yüksek kapasiteli işletmelerde bu safhadan sonra sabunun gliserini kimyasal olarak ayrıştırılır ve bir yan ürün olarak değerlendirilir.
Gliserini alınmış sabun vakumlu spray yöntemi ile kurutulur ve granül haline getirilir. Sabunun su oranı yapılacak sabun kalıbının özelliklerine göre belirlenir.
Bundan sonraki aşamalarda sabun granülleri amalgamator adı verilen bir karıştırıcıda boya, koku ve diğer istenen malzeme ile karıştırılıp, merdaneli preslerde ve extruzyon preslerinde sıkıştırılarak iyice homojenize edilir. En sonunda da kalıplar halinde kesilip damgalanır ve paket edilir.
Aşağıdaki resimde bir daimi sabun üretim bandının planını görmektesiniz:
Soğuk Sabun Yapım Yöntemi (Cold Process)
Özellikle Amerika Birleşik Devletlerinde, genellikle ev hanımları tarafından benimsenen bu sabun yapım yönetimi, mutfak gereçleri ile ev ortamında küçük çapta sabun üretimine imkan tanımaktadır.
Bu yöntemle sabun yapabilmek için gerekli araç ve gereç, bir el mikseri, geniş bir paslanmaz çelik tencere ve kalıp olarak kullanılabilecek herhangi bir kaptan ibarettir.
Bu yöntemle küçük miktarlarda olmak şartı ile çamaşır sabunu kalitesinde sabun üretilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken konular, sabundaki su ve kostik oranı, homojen bir karışım, ve sabunlaşma reaksiyonunun tamamlanması için gerekli olan bekleme süresidir. Bu bekleme süresi oldukça uzun olmalıdır. Bu yöntemle yapılan sabunlar rafine edilmedikleri ve serbest kostikten arındırılmadıkları için cilt temizliğinde kullanılmazlar.
